MAG IEMAND ZIJN PERCEEL AFSLUITEN, OOK ALS DAAR EEN ERFDIENSTBAARHEID VAN WEG OP RUST?
Regelmatig komt het voor dat een eigenaar van een dienend erf zijn steeg of de weg op zijn terrein afsluit, terwijl daar een erfdienstbaarheid van weg, overpad, reed, voet- en kruipad of een andere vorm van toegang op rust. De vraag is of dat mag.
De Hoge Raad heeft zich in het verleden over deze vraag moeten buigen. De eigenaar van het dienende erf sloot zijn terrein met hekwerken af en de eigenaar van het heersend erf maakte daar bezwaar tegen. In het arrest van 23 juni 2006 overwoog de Hoge Raad:
OORDEEL HOGE RAAD OVER AFSLUITING ERF
Art. 5:48 BW bepaalt dat de eigenaar van een erf bevoegd is dit af te sluiten. Deze bevoegdheid bestaat ook ingeval dat erf belast is met een erfdienstbaarheid van weg. Maakt hij van die bevoegdheid gebruik, dan dient hij ervoor te zorgen dat de eigenaar van het heersend erf onbelemmerde toegang behoudt tot het dienend erf teneinde de erfdienstbaarheid uit te oefenen.
In de regel zal dit betekenen dat de eigenaar van het dienend erf de eigenaar van het heersend erf de mogelijkheid biedt zich op elk moment en zonder telkens afhankelijk te zijn van de directe medewerking van de eigenaar van het dienend erf, de toegang tot het erf te verschaffen ter uitoefening van de erfdienstbaarheid. In concreto betekent dit in een geval als het onderhavige, waarin het dienend erf met een hek is afgesloten, dat de eigenaar van het dienend erf aan de eigenaar van het heersend erf permanent een sleutel ter beschikking stelt waarmee, tot het zojuist genoemde doel, het hek kan worden geopend.
DISCUSSIES HIEROVER BLIJVEN BESTAAN: MAATWERK
Ondanks deze duidelijke uitspraak van de Hoge Raad, komen er nog regelmatig geschillen voor over deze problematiek. Zo moest de rechtbank Gelderland in 2020 nog een bevel opleggen aan de eigenaar van het dienend erf, die dat erf had afgesloten met een afsluitbaar hek, zonder de sleutels aan de rechthebbende van de erfdienstbaarheid van weg ter beschikking te stellen.Die sleutel kan ook een elektronische sleutel (afstandsbediening) zijn. In sommige gevallen is het recht van de eigenaar van het erf om dat af te sluiten beperkt tot voor en na openingstijden, omdat het gebruik anders té hinderlijk kan worden.
CONCLUSIE
De conclusie is derhalve dat de eigenaar van het dienend erf zijn erf inderdaad met een hek mag afsluiten, ook als dat erf belast is met een erfdienstbaarheid van weg. Hij dient dan wel permanent een sleutel ter beschikking te stellen aan de rechthebbende. In bijzondere gevallen mag hij het hek echter niet sluiten tijdens openingstijden.
